Khi sinh theo phương pháp sinh tự nhiên, các mẹ đều lo ngại về việc bị “rạch tầng sinh môn”
âm đạo và hậu môn. Đây là nơi bình thường và xem ra chẳng quan trọng gì
với cơ thể. Thế nhưng nó lại rất quan trọng trong quá trình sinh nở của
người phụ nữ.
Ảnh minh họa
Tầng sinh môn là gì?
Có chiều
dài khoảng 3 – 5 cm, tầng sinh môn chỉ phát huy tác dụng vào lúc sinh
nở. Nếu phụ nữ sinh thường, nó cần được giãn rộng để em bé chui ra khỏi
bụng mẹ. Thế nhưng có nhiều nguyên nhân khiến phụ nữ sinh khó, tầng sinh
môn không giãn rộng.
Đó là lý do bác sĩ phải dùng đến thủ thuật
cắt tầng sinh môn để hỗ trợ và thúc đẩy nhanh quá trình chuyển dạ khi
xuất hiện dấu hiệu sinh khó.
Nguyên nhân sinh khó có thể là hẹp
xương chậu, thai quá lớn, lưỡng đỉnh rộng… Và việc mở rộng tầng sinh môn
sẽ giúp sử dụng các thủ thuật hỗ trợ sinh như kẹp forcep hay giác hút
được dễ dàng hơn. Vì lúc này đầu em bé chỉ còn ở khoảng cách 2 – 4 cm là
sẽ chui hẳn ra ngoài.
Vì sao phải cắt?
Phương
pháp cắt tầng sinh môn này được chỉ định trong trường hợp sản phụ có
nguy cơ bị rách cơ vòng hậu môn; có dấu hiệu suy thai hoặc bé sinh ngôi
mông, sinh non hoặc có đầu quá lớn. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ gây tê tại vùng
sàn khung chậu của sản phụ khi sinh.
Một đường cắt nhỏ sẽ được
rạch từ đáy âm đạo và thường hơi chếch sang một bên dưới âm đạo kéo
xuống hậu môn. Có những trường hợp không đủ thời gian để chích thuốc tê,
nhưng bạn cũng không cảm thấy đau do các mô căng đã bị tê tự nhiên.
Thực chất của việc cắt tầng sinh môn là để bảo vệ cho sản phụ.
Vết
rách có thể ảnh hưởng đến nút thớ trung tâm đáy chậu khiến tầng sinh
môn bị nhão về sau, mất khả năng đàn hồi và khó co lại như bình thường.
Đây chính là nguyên nhân dẫn đến nguy cơ sa tử cung, âm đạo, trực tràng
và bàng quang.
Thông thường, lớp niêm mạc và cơ được khâu bằng chỉ tự tiêu sau 3 tuần,
còn lớp da được khâu bằng chỉ nylon (cắt chỉ sau 5 – 7 ngày).
Việc
tháo chỉ sẽ không còn gây đau đớn như các thai phụ vẫn lầm tưởng. Sau
khi bị rạch, hãy chăm sóc vết mổ bằng cách vệ sinh nhẹ nhàng, dội nước
nhẹ bằng vòi hoa sen khi quá đau. Vết khâu sẽ lành sau 3 – 4 tuần.
Nếu
rạch tầng sinh môn không đúng cách, có thể khiến bạn mất máu nhiều, nguy
cơ nhiễm trùng cao, rò rỉ âm đạo, hậu môn, dẫn đến đại tiểu tiện không
tự chủ, sự toàn vẹn của cơ đáy chậu bị ảnh hưởng do các cơ không được
xếp lại đúng chỗ.
Vì thế vợ chồng nên kiêng quan hệ và thiết lập
lại chuyện tình dục dần dần. Đôi khi đây là một việc khó khăn nhưng cần
kiên trì và hỗ trợ lẫn nhau.
Người chồng tuyệt đối phải nhẹ nhàng
và động viên vợ bởi vì ngoài việc chăm sóc thể chất thì liệu pháp tinh
thần cũng rất quan trọng. Thống kê năm 2009 của Bệnh viện Từ Dũ cho thấy
50% phụ nữ khi sinh cắt tầng sinh môn thì lần sau cũng phải cắt, nhưng
ít có nguy cơ rách rộng, vì thế bạn đừng quá lo lắng cho quan hệ vợ
chồng sau sinh.
Tuy nhiên, có một lưu ý là đa phần khi giãn rộng,
vì thế một số chị em đã quyết định đi phẫu thuật lại tầng sinh môn để
thu hẹp, tân trang lại vùng tam giác.
Giải pháp hay từ bài tập Kegel
Bài
tập Kegel hay còn gọi là bài tập cho các cơ vùng chậu có thể đem lại
lợi ích cho cả nam giới và phụ nữ, đặc biệt với những người không kiểm
soát được đường tiểu của mình. Tập Kegel cũng giúp chị em lấy lại tự tin
và tăng cảm giác “yêu”, nhất là sau khi sinh con.
Tuy nhiên, việc tập luyện các bài tập Kegel này cần được thực hiện một cách chính xác và đều đặn.
Một
bài tập Kegel bao gồm cả “siết chặt và thư giãn”. Việc kiểm soát sự
siết chặt và thư giãn của cơ bắp là vô cùng quan trọng. Vì vậy, bạn nên
dành thời gian để thư giãn bằng với thời gian siết chặt các cơ đó.
–
Động tác ngồi: Ngồi thẳng lưng ở trên một chiếc ghế cứng, đầu gối hơi
đưa ra ngoài hoặc ngồi xếp bằng trên sàn nhà, hoặc ngồi duỗi thẳng chân
ra phía trước.
– Động tác nằm: Nằm ngửa ở tư thế thẳng hoặc đầu gối trên một chiếc gối, co đầu gối lại, bàn chân để chếch ra ngoài.
– Động tác đứng: Đứng bám vào ghế, đầu gối hơi cong, vai rộng, bàn chân và ngón chân hơi cách nhau chỉ ra phía ngoài.
Ảnh minh họa
Làm sao để tránh thủ thuật rạch tầng sinh môn?
Sinh
con ở tư thế thẳng đứng, tránh nằm ngửa. Các tư thế ngồi xổm, quỳ, hay
nửa nằm nửa ngồi (có người đỡ) sẽ giúp cho bé xổ ra dễ dàng hơn.
Học
cách thư giãn các cơ sản khung chậu: thả lỏng cơ đáy chậu, cách giúp
phình lớp mô âm đạo và đáy chậu, cách hít thở khi có các cơn gò tử cung.
Những bài tập này rất đơn giản và bạn có thể tự tập tại nhà. Tuy nhiên,
tốt nhất bạn nên đăng ký theo học một lớp tiền sản một vài tháng trước
khi sinh.
Trao đổi với bác sĩ về cảm giác của bản thân để được tư
vấn cặn kẽ. Có thể tập luyện để tăng cường sự co giãn của các cơ đáy
chậu bằng cách massage cơ đáy chậu hàng ngày khi bước vào tuần mang thai
thứ 34 bằng cách nhỏ vài giọt dầu vitamin E vào ngón tay và ngón cái
rồi xoa xung quanh đáy xương chậu.
Đặt ngón trỏ cách âm hộ 3 cm
và ấn nhẹ xung quanh đó cho tới khi cảm thấy như kim châm. Thực hiện cả
quá trình này trong khoảng 2 phút rồi massage nhẹ nhàng phần tầng sinh
môn trong 3 phút.
Tất nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là duy trì
chế độ ăn hợp lý và lối sống lành mạnh, tin tưởng và lạc quan vào quá
trình sinh nở tự nhiên. Đặc biệt, nên trao đổi với bác sĩ để được trấn
an và biết cách kiểm soát quá trình chuyển dạ.
T.C Tổng hợp
