Ý nghĩa của nhóm máu Rh trong mang thai và sinh nở

Có phải hôn nhân giữa những người có họ hàng thân thích thường sinh con bất thường không?

Người ta biết rõ rằng hôn nhân giữa hai người có họ gần sẽ làm tăng nguy cơ bất bình thường, do biểu lộ những gen lặn trong gia đình. Tuy nhiên, tên của chồng và của vợ có cùng họ chỉ an toàn, khi mà đôi lứa chẳng có quan hệ họ hàng với nhau.

Thế nào là gen lặn, khi nào tự gen lặn “biểu lộ”?

Gen là chất liệu chuyển tải đặc điểm từ cha mẹ sang con cái và thường đi thành cặp. Trong mỗi cặp gen của con thì có một gen là của bố, còn gen kia là của mẹ. Thêm nữa, trong một cặp gen có thể là bình thường, còn gen kia có thể bất thường. Gen bất thường được xem là gen lặn nếu đương sự không chịu một tình trạng bất bình thường nào. Chỉ khi người con kế thừa một cặp gen toàn gen lặn, một từ bố và một từ mẹ, thì sẽ biểu lộ tình trạng bất thường.

Nhóm máu là gì?

Nhóm máu Rhesus có vai trò rất quan trọng trong việc mang thai

Mỗi cá nhân chỉ có một loại máu của mình, loại máu ấy được phân thành nhiều nhóm máu khác nhau. Tuy nhiên, vì lý do thực tiễn, người ta quan tâm đến hai hệ quan trọng nhất.Đó là hệ ABO và hệ Rhesus.

Hệ ABO có 4 nhóm chính:

AB: Hồng cầu có kháng nguyên A và B, huyết thanh không có kháng thể.

A: Hồng cầu có kháng nguyên A và B, huyết thanh có kháng thể b (kháng kháng nguyên B)

B: Hồng cầu có kháng nguyên B, huyết thanh có kháng thể a ( kháng kháng nguyên A)

O: Hồng cầu không có kháng nguyên nào nhưng huyết thanh có cả kháng thể a và b

Hệ Rhesus: Kháng thể Rhesus (Rh) được tìm thấy ở hồng cầu khỉ Macacus Rhesus và được gọi là yếu tố Rh. ở người có kháng nguyên Rh thì gọi là yếu tố Rh+ (dương tính) và nếu không có kháng nguyên Rh gọi là yếu tố Rh- (âm tính).

Nhóm máu ABO và Rhesus có ý nghĩa gì trong việc có con?

Việc xếp nhóm máu trong hệ ABO quan trọng cho mục đích truyền máu, không liên quan đến tình trạng sinh sản cũng như chất lượng trẻ sơ sinh.

Làm xét nghiệm nhóm máu Rh khi mang thai để đề phòng trước rủi ro

Còn hệ Rhesus thì có ý nghĩa hơn đối với việc mang thai. Một người thì hoặc có Rh dương hoặc có yếu tố Rh âm. Yếu tố Rhesus âm thường không quá 1% dân số và nhóm này có nhiều vấn đề tiềm ẩn. Nếu một phụ nữ mang máu có yếu tố Rhesus âm, kết hôn với một người đàn ông mang máu có yếu tố Rhesus dương, việc có thai lần đầu không có vấn đề gì.

Tuy nhiên, trong thời kỳ mang thai lần đầu hay sinh con nếu máu trẻ sơ sinh là yếu tố Rh dương, lúc đó máu từ trẻ sơ sinh có thể đi vào động mạch của người mẹ để gây cảm ứng cho người mẹ. Điều này đưa đến việc sản xuất ra kháng thể kháng yếu tố Rhesus trong cơ thể người mẹ. Trong lần mang thai kế tiếp, nếu thai lại có máu Rhesus dương, những kháng thể kháng yếu tố Rhesus này của mẹ sẽ đi qua nhau thai vào thai nhi phá hủy hồng cầu của thai, gây ra thiếu máu trầm trọng, phù toàn thân, suy tim, cuối cùng làm thai chết.

Có thể ngừa được tình trạng đề cập trong câu hỏi trên được không?

Có thể phòng ngừa tình trạng nói trong câu trên bằng cách tiêm cho người mẹ thuốc Rhogam ngay sau khi sinh con mang yếu tố Rhesus dương. Việc làm này nhằm phòng ngừa hiện tượng gây cảm ứng và sản xuất kháng thể kháng Rhesus theo sau trong người mẹ.