Thai nhi vốn được bao bọc bởi nhau thai, nằm ở vách trong của khoang tử cung. Khi sinh xong, nhau thai cũng theo em bé ra ngoài. Sau đó, âm đạo sẽ tiết ra một ít dịch màu nâu đỏ gồm: huyết dịch, lớp màng đã chết, các vi khuẩn và dịch nhầy, trong y học gọi là sản dịch.
Sau khi em bé ra đời, phần tiếp xúc với nhau thai trong vách tử cung có rất nhiều huyết quản mở. Sau khi sinh, những huyết quản này chảy máu, thông thường lượng máu mất đi khoảng 150-300 ml, sau 24 giờ lượng máu mất đi khoảng 400ml, người ta gọi đây là hiện tượng sản dịch xuất hiện sau sinh. Sản dịch thường xảy ra trong vòng 6 tuần sau khi sinh, kể cả ở những người sinh đẻ bình thường lẫn đẻ mổ.
Quan sát lượng máu, màu sắc, trạng thái và thời gian ra máu là điều hết sức quan trọng để hiểu được tình hình sức khỏe sản phụ sau khi sinh.
Sau khi sinh khoảng 3-4 ngày sản dịch rất nhiều máu, gồm các tổ chức màng đã chết, màu nâu đỏ.
Sau khoảng 4-6 ngày sản dịch sẽ có màu tương, màu nhạt hơn, lượng máu trong sản dịch ngày càng giảm đi.
Sau từ 7-10 ngày, sản dịch sẽ chuyển dần sang màu trắng còn gọi là máu sinh trắng, trong đó có một lượng lớn các tế bào màu trắng, trong đó có một lượng lớn các tế bào màu trắng, các tổ chức màng, tế bào biểu bì và vi khuẩn.
Sau một tháng sản dịch cơ bản đã sạch. Thông thường sản dịch có mùi tanh giống như mùi máu, không hôi.
Sản dịch khác thường
Nếu sản dịch có mùi hôi màu đỏ hoặc màu trắng kéo dài và lặp lại nhiều lần.
Nếu thấy lượng máu ra quá nhiều, quá nhanh (sản phụ cần báo ngay cho bác sĩ để tránh nguy cơ bị băng huyết).
Nếu sinh xong, sản phụ thấy rất ít hoặc không có sản dịch.
Nếu sản dịch hơn 1 tháng chưa sạch.
Nguyên nhân
– Do xuất huyết hoặc bị viêm nhiễm. Nếu sản phụ bị mất máu nặng, tuyệt đối không được xem thường. Ngoài ra, bị viêm nhiễm sau sinh là điều thường gặp, nhất là trong lúc sinh nở, do việc khử trùng không được tốt hoặc do khám âm đạo quá nhiều lần, sau khi sinh không được vệ sinh sạch sẽ, rất dễ dẫn tới viêm nhiễm.
Có thể trong cơ thể sản phụ đã sẵn có mầm khuẩn từ trước khi sinh, vi khuẩn xâm nhập vào âm đạo của sản phụ khi tắm. Hoặc do sản phụ bị một số bệnh mãn tính, khi bị thiếu máu nặng, thiếu dinh dưỡng hay chứng cao huyết áp tổng hợp, mất máu quá nhiều sau sinh, làm cho sức đề kháng của sản phụ giảm đi, ảnh hưởng tới tình trạng sụt cân bằng dịch âm đạo, các loại vi khuẩn kí sinh trong âm đạo trước đây bắt đầu hoạt động gây viêm nhiễm.
– Tử cung không co được, sót nhau thai, tử cung hoặc âm đạo bị rách, bị thiếu máu hoặc bị bệnh gan đều có thể dẫn tới xuất huyết sau sinh ở sản phụ. Xuất huyết trong vòng 24 giờ sau sinh gọi là xuất huyết giai đoạn đầu, xuất huyết sau 24 giờ sau sinh gọi là xuất huyết giai đoạn sau.
– Không chú ý giữ gìn sức khoẻ cũng là một nguyên nhân chủ yếu dẫn tới sản dịch bất thường. Sau khi sinh 24 tiếng đồng hồ, người mẹ nên ra khỏi giường vận động, như thế sẽ có tác dụng giúp tử cung mau trở lại trạng thái bình thường, rất có lợi cho việc bài tiết sản dịch.
– Do một số sản phụ không chịu ra khỏi giường vận động, luôn đóng kín cửa vào mùa nóng làm dịch âm đạo đọng nhiều, vì thế mà dễ bị viêm nhiễm màng tử cung, giảm sức đề kháng gây sản dịch bất thường.
– Nếu sản dịch có màu đỏ, kéo dài hoặc ngày càng nhiều, thỉnh thoảng có lẫn cục máu tươi, ngoài khả năng lẫn dịch nhau thai, cần đề phong khả năng bị ung thư thượng bì màng lông.
Đây là biểu hiện của khối u ác dạng nặng, thường gặp khi thai đã ra ngoài, tuy vậy cũng có khoảng 20% người mẹ bị hiện tượng này khi đang mang thai. Loại ung thư này ít gặp, nước tiểu và kích tố trong tuyến màng lông tử cung sau khi sinh chuyển thành âm tính, nếu nước tiểu và kích tố trên dương tính kèm theo tình trang sản dịch có lẫn máu trong thời gian dài, cần cảnh giác cao độ.
Ngoài những biểu hiện sản dịch khác thường, sản phụ thường bị sốt, đau bụng, nghiêm trọng hơn, sản phụ có thể bị viêm màng bụng, thậm chí nhiễm trùng máu.
Vì thế, sản dịch chính là tấm kính phản ánh tình trạng sức khoẻ của sản phụ, khi sản dịch khác thường, cần kịp thời đến bệnh viện chẩn đoán và điều trị, tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra.
Sau khi sinh, bạn nhất thiết phải thay băng vệ sinh thường xuyên và giữ vệ sinh sạch sẽ.
Các bà mẹ sau khi sinh cần nằm bất động trên giường trong khoảng 8-10 giờ (đối với người sinh mổ, cần nằm bất động 24 giờ), sau đó nên đi lại nhẹ nhàng. Tiếp sau đó, sản phụ cần ngồi dậy từ từ, hít thở sâu, nhắm mắt rồi chậm rãi đưa chân xuống đất trước khi đứng thẳng dậy. Nếu thấy chóng mặt, sản phụ cần nằm xuống để máu lưu thông lên não đề phòng bị choáng ngất, bị ngã.
Theo NTD
Nguyên nhân của sản dịch bất thường sau sinh
Theo NTD