Hội chứng buồng trứng đa nang và vô sinh nữ

Định nghĩa

Hội chứng buồng trứng đa nang (viết tắt PCOS) là hiện tượng buồng trứng có nhiều nang to gần ngang nhau vỏ dầy, không có một nang trứng nào phát triển vượt trội và phóng noãn. Phụ nữ bị bị mắc bệnh PCOS khi cơ thể họ có quá nhiều nội tiết tố nam và không đủ nội tiết tố nữ, điều này làm cho sự rụng trứng hiếm khi xảy ra hoặc rụng trứng không đều đặn. 

Nguyên nhân

Có sự gia tăng bất thường về nồng độ testosterone và LH: Những chất này sẽ làm gián đoạn quá trình phát triển của nang noãn. Trên buồng trứng xuất hiện nhiều nang nhỏ do nang noãn không phát triển, trứng không thể trưởng thành và không có hiện tượng trứng rụng.

Yếu tố gen: Phụ nữ bị buồng trứng đa nang có khả năng mẹ và chị gái bị buồng trứng đa nang.

Ảnh minh họa: Nguồn internet

Vai trò của Isulin cũng có liên quan: Insulin là một nội tiết tố có liên quan đến kiểm soát đường trong cơ thể, ở những người bị buồng trứng đa nang có vấn đè trong sử dụng insulin, dẫn tới tăng androgens ảnh hưởng tới chức năng của rụng trứng. Và có sự kết hợp từ một số yếu tố từ môi trường như lối sống, chế độ ăn.

Triệu chứng

Khoảng một nửa số phụ nữ mắc hội chứng  bị béo phì và có sự phát triển quá mức lông ở mặt, ngực và vùng bụng dưới, xuất hiện nhiều mụn trứng cá. Các triệu chứng khác bao gồm:

– Kinh nguyệt không đều hoặc không có kinh (thường bắt đầu xảy ra khoảng 3 – 4 năm sau kỳ kinh đầu tiên). Lượng máu kinh chảy rất ít hoặc rất nhiều máu trong kỳ kinh.

– Có một số thay đổi điển hình ở buồng trứng như: Buồng trứng to lên giống như “con sò” hoặc “củ khoai tây” do quá sản phần vỏ, đây là một đặc trưng của bệnh.

– Dưới kính hiển vi, người ta thấy phần vỏ có biểu hiện tăng sản với nhiều nang noãn, không thấy hoàng thể, khó thụ thai và hiếm muộn ở nữ.

Biến chứng gây vô sinh ở nữ giới

Buồng trứng đa nang làm suy yếu khả năng rụng trứng bình thường ở người phụ nữ và cũng gây ra sự mất cân bằng nội tiết tố, dẫn tới rối loạn phóng noãn và rối loạn trong chu kì kinh nguyệt. Các yếu tố đó góp phần làm giảm khả năng thụ thai thành công của người phụ nữ. 

Ảnh minh họa: Nguồn internet

Một người phụ nữ đang mang hội chứng buồng trứng đa nang và gặp khó khăn trong việc mang thai cũng có thể sẽ phải đối mặt với các vấn đề về tâm lý, ví dụ như lo lắng, căng thẳng… Điều này lại càng góp phần cản trở việc thụ thai thành công.

Điều trị

Điều trị với những bệnh nhân chưa muốn có thai

– Bệnh nhân có thể dùng thuốc tránh thai hoặc các loại thuốc khác để điều chỉnh sự mất cân bằng hormon này. Thuốc sẽ giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, làm giảm các vấn đề về da, và giảm sự phát triển không bình thường của lông.

– Bác sỹ cũng có thể đề xuất các biện pháp điện phân, tẩy lông hoặc các cách khác để loại bỏ lông thừa trên mặt và cơ thể nếu chúng quá nhiều; lập chương trình kiểm soát cân nặng nếu bênh nhân bị béo phì.

Điều trị với những bệnh nhân đang muốn có thai

– Nếu đang cố gắng thụ thai, việc giảm cân có thể cải thiện sự rụng trứng. Sử dụng thuốc để cắt hoạt động của vỏ thượng thận nếu có cường năng tuyến thượng thận…, thuốc làm giảm prolactin máu….

– Bệnh nhân cũng có thể sử dụng phương pháp kích thích buồng trứng từ 3- 6 chu kỳ theo phác đồ của bác sĩ và theo dõi nang noãn trên siêu âm để xác định ngày rụng trứng. Nếu đã dùng những thuốc đó không có tác dụng, bác sỹ có thể kê thuốc tăng nhạy cảm với insulin, có thể giúp nhiều phụ nữ bị PCOS rụng trứng hoặc tăng đáp ứng với các thuốc điều trị.

– Trong một số các trường hợp hiếm gặp, bác sỹ có thể phẫu thuật loại bỏ các u nang buồng trứng (bằng tia laser) để cải thiện sự mất cân bằng hormone và chu kỳ rụng trứng, nhưng hiệu quả của phương pháp này chỉ là tạm thời.

Ảnh minh họa: Nguồn internet

– Bác sỹ cũng có thể đề xuất các biện pháp điện phân, tẩy lông hoặc các cách khác để loại bỏ lông thừa trên mặt và cơ thể nếu chúng quá nhiều; lập chương trình kiểm soát cân nặng nếu bệnh nhân bị béo phì.

Phòng bệnh

– Đi khám bác sỹ thường xuyên để theo dõi bất kỳ thay đổi nào ở buồng trứng hoặc thành tử cung do chu kỳ kinh nguyệt không bình thường. Tiến hành àm xét nghiệm máu liên tục để theo dõi sự thay đổi nồng độ của các hormone.

– Nếu phụ nữ bị thừa cân, hãy cố gắng giảm cân bằng chế độ ăn hợp lý và tập thể dục. Việc tập thể dục sẽ giúp cơ thể hấp thu insulin và giảm nguy cơ tiến triển bệnh tiểu đường. Nó cũng giúp cơ thể tăng đáp ứng với các thuốc tăng khả năng sinh sản

Hội chứng buồng trứng đa nang là một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra vô sinh. Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản cao hay thấp còn phụ thuộc vào tình trạng bệnh đang diễn ra. Khi có những triệu chứng của bệnh, tùy vào độ tuổi, khả năng mong muốn con cái mà bác sĩ sẽ có hướng điều trị sẽ khác nhau trên từng bệnh nhân