Mối liên quan giữa tinh trùng và vô sinh ở nam giới
Đối với vô sinh ở nam giới, nguyên nhân phổ biến nhất là sự bất thường về tinh trùng, trong đó chủ yếu là những bất thường về số lượng và chất lượng tinh trùng.
Có rất nhiều yếu tố như môi trường, nghề nghiệp, tuổi, tiền sử bệnh tật, lối sống… có thể ảnh hưởng tới chức năng sinh sản của nam giới nói chung, cấu trúc, chức năng của tinh trùng nói riêng.
Tinh trùng yếu gây khó khăn cho việc thụ thai tự nhiên, thường sẽ phải áp dụng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản. Chất lượng tinh trùng được kiểm tra thông qua xét nghiệm tinh dịch đồ.
Ảnh minh họa: Nguồn internet
Các yếu tố ảnh hưởng đến số lương và chất lượng tinh trùng
Tại tinh hoàn
– Do tinh hoàn ẩn hay tinh hoàn lạc chỗ: Khi còn trong bào thai, tinh hoàn được hình thành tại hai bên chậu hông và trong quá trình phát triển, tinh hoàn theo ống bẹn xuống bìu từ tháng thứ 7. Khi trẻ sinh ra mà tinh hoàn vẫn nằm trong ổ bụng và không xuống bìu, dưới nhiệt độ cơ thể, tinh hoàn sẽ mất khả năng sinh tinh và vẫn tiết ra testosterone.
– Do giãn búi tĩnh mạch tinh: Làm ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh, do làm nhiệt dộ bìu tăng lên, lưu giữ nhiều chất trong quá trình dị hóa lắng đọng, giảm máu vào động mạch tinh.
– Do ứ nước màng tinh hoàn ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh.
– Các bệnh nhiễm khuẩn như quai bị, thủy đậu, giang mai… có thể làm teo, hoại tử tinh hoàn.
– Tinh hoàn nhiễm độc do các tia phóng xạ, các thuốc chống ung thư…
Các yếu tố khác
Nội tiết tố: Do sự suy giảm hay mất cân bằng của nội tiết tố sinh dục nam giới (LH, FSH, Testosteron) đều làm ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng.
Nhiệt độ
– Nhiệt độ tại bìu nam giới bao giờ cũng thấp hơn nhiệt độ cơ thể 1-2 độ, trường hợp tinh hoàn lạc chỗ, giãn tĩnh mạch tinh, tràn dịch màng tinh hoàn làm tăng nhiệt độ tại bìu sẽ ảnh hưởng đến việc sản xuất và chất lượng tinh trùng.
– Trường hợp ngâm nước nóng lâu, mặc quần chật, mặc quần sịp không đúng cách cũng làm tăng nhiệt độ tại tinh hoàn và ảnh hưởng đến tinh trùng.
Độ pH: Tinh trùng sẽ thích hợp bơi trong môi trường axit trung tính hoặc hơi kiềm (pH 7-8). Môi trường axit hoặc kiềm sẽ làm tinh trùng bất động và tử vong.
Hút thuốc lá ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng: Nguồn internet
Lối sống:
– Nghiện rượu, thuốc lá, ma túy đều làm giảm khả năng sinh tinh của tinh hoàn, giảm di động của tinh trùng, hoặc không có khả năng xuyên thành vỏ trứng để thụ tinh.
– Căng thẳng, stress, mất ngủ… đều làm cho tinh trùng yếu và giảm khả năng thụ thai.
Thức ăn: Chế độ ăn thiếu vitamin A, E, một số axit béo, acid amin và kẽm… ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sản xuất tinh trùng.
Các bệnh viêm nhiễm: Quai bị, viêm tinh hoàn, viêm đường sinh dục do lao, giang mai… cũng làm tổn thương, ảnh hưởng đến quá trình sinh tinh và khả năng sinh sản của tinh trùng.
Các biện pháp điều trị: Sau chạy tia xạ, truyền hóa chất để điều trị các bệnh ung thư hay nhiễm chất độc màu da cam ảnh hưởng đến quá trình sản xuất tinh trùng, làm biến dạng tinh trùng.
Yếu tố môi trường: Thuốc trừ sâu và các dung môi hữu cơ đều có tác động xấu đến quá trình sinh tinh và giảm số lượng cũng như chất lượng tinh trùng.
Từ trường: Dù từ trường với tần suất thấp nhưng tiếp xúc với tần suất cao cũng gây tổn hại đến quá trình sản xuất tinh trùng như thiết bị điện gia dụng, thiết bị điện công nghiệp hoặc đường dẫn truyền điện như điện thoại di động…
Cách phòng tránh
– Bé trai sau sinh cần kiểm tra tinh hoàn xem đã xuống bìu chưa và nên phẫu thuật đưa tinh hoàn lạc chỗ về bìu trước khi trẻ 2 tuổi.
– Nam giới có chế độ ăn uống đầy đủ và cân đối, tránh dùng rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích khác làm ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng.
– Tập thể dục đều đặn nhằm nâng cao sức khỏe thể lực.
Ảnh minh họa: Nguồn internet
– Vệ sinh tốt bộ phận sinh dục mỗi ngày phòng viêm nhiễm.
– Khi có các viêm nhiễm, đặc biệt là tại bộ phận sinh dục và tinh hoàn cần điều trị kịp thời và dùng thuốc theo dơn của bác sĩ chuyên khoa.
– Mặc quần sịp quần ngoài rộng rãi thấm hút mồ hôi để tránh tác động xấu đến tinh hoàn.
Phần lớn nam giới cho rằng, thụ thai là vấn đề đơn giản, chỉ cần chọn thời điểm giao hợp là được, nhưng thực tế rất nhiều vấn đề nhỏ nhưng lại liên quan chặt chẽ với quá trình thụ thai và chất lượng tinh trùng của nam giới là một vấn đề nổi bật. Nâng cao chất lượng tinh trùng là điều không dễ dàng, việc này sẽ phụ thuộc vào lối sống và rất nhiều thói quen của nam giới. Vì vậy, chế độ ăn uống, thói quen sinh hoạt, tập luyện hàng ngày và lối sống lành mạnh chính là cách tốt nhất để phòng và bảo vệ sức khỏe sinh sản cho bản thân nam giới.
Các yếu tố ảnh hưởng đến số lượng và chất lượng tinh trùng.
Theo NTD